An toàn thực phẩm đang là một vấn đề đáng báo động không chỉ ở các nước đang phát triển như Việt Nam, mà ngay cả trên toàn thế giới. Theo ước tính, gần 1/10 dân số toàn cầu – tương đương 600 triệu người – phải gánh chịu hậu quả sức khỏe do thực phẩm không an toàn, dẫn đến 420.000 ca tử vong mỗi năm. Trẻ em dưới 5 tuổi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với 40% gánh nặng bệnh tật do thực phẩm gây ra và 125.000 ca tử vong mỗi năm.
Tác động của thực phẩm không an toàn không chỉ giới hạn trong lĩnh vực y tế. Nó còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội, tạo gánh nặng cho hệ thống y tế, đồng thời làm tổn hại đến du lịch và thương mại quốc gia.
Để duy trì cuộc sống và thúc đẩy sức khỏe tốt, việc tiếp cận đủ lượng thực phẩm an toàn và bổ dưỡng là điều vô cùng quan trọng. Thực phẩm không an toàn có thể chứa vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc các chất hóa học độc hại, gây ra hơn 200 loại bệnh, từ tiêu chảy đến ung thư. Nó cũng tạo ra một vòng luẩn quẩn của bệnh tật và suy dinh dưỡng, đặc biệt ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người già và người bệnh. Để đảm bảo an toàn thực phẩm và hệ thống thực phẩm mạnh mẽ hơn, cần sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, nhà sản xuất và người tiêu dùng.
1. Các bệnh do thực phẩm chính và nguyên nhân
Các bệnh do thực phẩm thường có bản chất lây nhiễm hoặc là các độc tố, do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc các chất hóa học xâm nhập vào cơ thể thông qua thực phẩm bị nhiễm bẩn. Nhiễm hóa chất có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc các bệnh lâu dài như ung thư. Nhiều bệnh do thực phẩm có thể dẫn đến tàn tật kéo dài và tử vong.
Dưới đây là một số ví dụ về các mối nguy từ thực phẩm:
Vi khuẩn
- Salmonella, Campylobacter và Escherichia coli gây xuất huyết đường ruột là căn bệnh lây truyền qua thực phẩm phổ biến nhất ảnh hưởng đến hàng triệu người hàng năm, đôi khi có hậu quả nghiêm trọng và tử vong. Các triệu chứng có thể là sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy… Thực phẩm liên quan đến các đợt bùng phát nhiễm Salmonella bao gồm trứng, thịt gia cầm và các sản phẩm khác có nguồn gốc động vật. Các trường hợp do Campylobacter lây truyền qua thực phẩm chủ yếu do sữa tươi, thịt gia cầm sống hoặc chưa nấu chín và nước uống. Escherichia coli gây xuất huyết đường ruột liên quan đến sữa chưa tiệt trùng, thịt chưa nấu chín và rau quả tươi bị nhiễm bẩn.
- Nhiễm khuẩn Listeria có thể dẫn đến sảy thai ở phụ nữ mang thai hoặc tử vong ở trẻ sơ sinh. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh tương đối thấp, nhưng hậu quả sức khỏe nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh, trẻ em và người già. Khiến chúng được xếp vào nhóm nhiễm trùng do thực phẩm nghiêm trọng nhất. Listeria thường được tìm thấy trong các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng và nhiều loại thực phẩm ăn liền khác nhau và có thể phát triển ở nhiệt độ lạnh.
- Vibrio cholerae có thể lây nhiễm cho người thông qua nước hoặc thực phẩm bị nhiễm bẩn. Các triệu chứng có thể bao gồm đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy nước nhiều, nhanh chóng dẫn đến mất nước nghiêm trọng và có thể tử vong. Gạo, rau, thịt và các loại hải sản khác nhau đã được cho là liên quan đến các đợt bùng phát dịch tả.
Các chất kháng khuẩn, chẳng hạn như kháng sinh, chất bảo quản rất cần thiết để điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, bao gồm cả các mầm bệnh lây truyền qua thực phẩm. Tuy nhiên, việc lạm dụng và sử dụng sai mục đích trong y học thú y và y học đã được liên kết với sự xuất hiện và lây lan của vi khuẩn kháng thuốc, khiến việc điều trị các bệnh truyền nhiễm ở động vật và con người trở nên kém hiệu quả.
Virus
Một số loại virus có thể lây truyền qua tiêu thụ thực phẩm. Norovirus là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng do thực phẩm, đặc trưng bởi buồn nôn, nôn mửa dữ dội, tiêu chảy nước và đau bụng. Virus viêm gan A cũng có thể lây truyền qua thực phẩm và có thể gây bệnh gan kéo dài và thường lây lan qua hải sản sống hoặc chưa nấu chín hoặc rau quả tươi bị nhiễm bẩn.
Ký sinh trùng
Một số ký sinh trùng, chẳng hạn như sán lá truyền qua cá, chỉ lây truyền qua thực phẩm. Những loại khác, ví dụ như sán dây như Echinococcus spp, hoặc Taenia spp, có thể lây nhiễm cho người qua thực phẩm hoặc tiếp xúc trực tiếp với động vật. Các ký sinh trùng khác, chẳng hạn như Ascaris, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica hoặc Giardia, xâm nhập vào chuỗi thực phẩm qua nước hoặc đất và có thể làm nhiễm bẩn rau quả tươi.
Prion
Prion, các tác nhân lây nhiễm bao gồm protein, là duy nhất ở chỗ chúng liên quan đến các dạng cụ thể của bệnh thoái hóa thần kinh. Bệnh não bọt biển ở bò (BSE, hay còn gọi là bệnh bò điên) là một bệnh prion ở bò, liên quan đến bệnh Creutzfeldt-Jakob biến thể (vCJD) ở người. Tiêu thụ các sản phẩm thịt có chứa vật liệu rủi ro cụ thể, chẳng hạn như mô não, là con đường truyền tác nhân prion có khả năng nhất cho con người.
Hóa chất
Mối quan tâm nhất đối với sức khỏe là độc tố tự nhiên và chất gây ô nhiễm môi trường.
- Độc tố tự nhiên bao gồm độc tố nấm mốc, độc tố sinh học, Glycoside cyanogenic (khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành chất độc) và độc tố có trong nấm độc. Các loại thực phẩm chủ yếu như ngô hoặc ngũ cốc có thể chứa hàm lượng độc tố nấm mốc cao, chẳng hạn như aflatoxin và ochratoxin, được tạo ra bởi nấm mốc trên hạt. Phơi nhiễm lâu dài có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và sự phát triển bình thường, hoặc gây ung thư.
- Các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP) là các hợp chất tích tụ trong môi trường và cơ thể con người. Các ví dụ đã biết là dioxin và polychlorinated biphenyl (PCB), là các sản phẩm phụ không mong muốn của các quá trình công nghiệp và đốt rác thải. Chúng được tìm thấy trên toàn thế giới trong môi trường và tích tụ trong chuỗi thức ăn động vật. Dioxin rất độc và có thể gây ra các vấn đề về sinh sản và phát triển, làm tổn hại hệ miễn dịch, can thiệp vào hoóc môn và gây ung thư.
- Kim loại nặng như chì, cadmium và thủy ngân gây tổn thương thần kinh và thận. Sự nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm chủ yếu xảy ra thông qua ô nhiễm nước và đất.
- Các mối nguy hóa học khác trong thực phẩm có thể bao gồm các nucleotide phóng xạ có thể được thải ra môi trường từ các ngành công nghiệp và từ các hoạt động hạt nhân dân sự hoặc quân sự, các chất gây dị ứng thực phẩm, dư lượng thuốc và các chất gây ô nhiễm khác được đưa vào thực phẩm trong quá trình chế biến.
2. Mối nguy hại của các bệnh do thực phẩm
Mối nguy của các bệnh do không an toàn thực phẩm đối với sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế thường bị đánh giá thấp do báo cáo thiếu và khó khăn trong việc thiết lập mối quan hệ giữa ô nhiễm thực phẩm và bệnh tật hoặc tử vong do nó gây ra.
Báo cáo năm 2015 của WHO về ước tính gánh nặng toàn cầu của các bệnh do thực phẩm đã trình bày những ước tính đầu tiên về gánh nặng bệnh tật do 31 tác nhân gây bệnh từ thực phẩm (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, độc tố và hóa chất) ở cấp độ toàn cầu, nhấn mạnh rằng hơn 600 triệu trường hợp bệnh do thực phẩm và 420.000 ca tử vong có thể xảy ra trong một năm.
Báo cáo năm 2019 của Ngân hàng Thế giới về thiệt hại kinh tế của các bệnh do thực phẩm cho biết tổng thiệt hại về năng suất liên quan đến bệnh do thực phẩm ở các nước có thu nhập thấp và trung bình được ước tính là 95,2 tỷ đô mỗi năm, và chi phí hàng năm để điều trị các bệnh do thực phẩm được ước tính là 15 tỷ đô.
Năm 2020, Việt Nam xếp thứ 91/185 về tỷ suất mắc mới và thứ 50/185 về tỷ suất tử vong trên 100.000 người. Các ca ung thư ngày càng nhiều và trẻ hóa ở Việt Nam, do lối sống không lành mạnh, đặc biệt là các vấn đề liên quan tới an toàn thực phẩm.
3. Những thách thức và Xu hướng mới trong an toàn thực phẩm
Thế giới đang thay đổi không ngừng, kéo theo những thách thức mới trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm:
- Biến đổi khí hậu: Nhiệt độ trái đất gia tăng, lượng mưa thất thường,… là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, làm tăng nguy cơ nhiễm độc ở thực phẩm. Nấm mốc, vi khuẩn dễ sinh trưởng trong điều kiệm nóng ẩm, trong khi hạn hán là yếu tố đầu tiên làm tăng nồng độ độc tố tự nhiên ở một số loại rau củ.
- Giá cả thực phẩm: Lợi dụng lòng tin của người dân, muốn tối đa hóa lợi nhuận mà những doanh nghiệp, những cơ sở sản xuất không ngừng sử dụng các phụ gia kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, các hóa chất độc hại mà bỏ qua các quy định về an toàn thực phẩm, gây ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.
- Đô thị hóa: Sự gia tăng dân số ở các khu đô thị với lối sống bận rộn làm tăng nhu cầu sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn. Tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc do các quy trình sản xuất cũng như bảo quản không được kiểm soát chặt chẽ.
- Đa dạng hóa thương mại: Thực phẩm được vận chuyển với số lượng lớn và tốc độ nhanh hơn bao giờ hết. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan mầm bệnh, khiến truy xuất nguồn gốc gây ngộ độc trở nên khó khăn.
Những thách thức này đặt ra trách nhiệm lớn hơn cho các nhà sản xuất và chế biến thực phẩm để đảm bảo an toàn thực phẩm. Các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng thực phẩm cần áp dụng các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như HACCP, ISO 22000 để đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm. Thắt chặt quản lý và kiểm soát, xây dựng và thực thi chặt chẽ về an toàn thực phẩm, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và tăng cường xử lí nghiêm các vi phạm.
An toàn thực phẩm là một vấn đề phức tạp, là một hành trình dài đồi hỏi sự nỗ lực từ mọi cá nhân, tổ chức và quốc gia. Chính phủ cần hoàn thiện hệ thống pháp lý và kiểm soát chặt chẽ, nhà sản xuất cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và tiêu chuẩn, người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức và lựa chọn thông minh.
Lựa Chọn Đoàn Anh Foodtech – Nơi Cung Cấp Phụ Gia Thực Phẩm An Toàn & Chất Lượng
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ cung cấp phụ gia, chất bảo quản thực phẩm thì Đoàn Anh Foodtech sẽ là một sự lựa chọn lý tưởng cho bạn. Cùng với đội ngũ chuyên viên tư vấn, và kỹ thuật trong ngành Công nghệ thực phẩm. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến các giải pháp tối ưu nhất cho bạn, giải quyết các vấn đề, các khó khăn mà bạn đang gặp phải trong khâu sản xuất nói chung, và bảo quản nói riêng. Từ đó cải thiện chất lượng sản phẩm, và đảm bảo An toàn cho người tiêu dùng.
Đoàn Anh Foodtech cung cấp cho bạn các loại phụ gia thực phẩm, đảm bảo an toàn thực phẩm, bao gồm:
- Chất Tạo Màu Thực Phẩm: Phân Loại, Ứng Dụng & Các Lưu ý Khi Sử Dụng
- Chất Bảo Quản Thực Phẩm
- Chất Hỗ Trợ Cấu Trúc: Giò Chả, Xúc Xích, Nem Nướng,…
- Hương Liệu Thực Phẩm Đoàn Anh Foodtech
Kết nối tới hotline: 0906929377 để cùng Đoàn Anh Foodtech giải quyết các khó khăn của bạn nhé!
————–————–————–
LIÊN HỆ CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT VÀ THƯƠNG MẠI ĐOÀN ANH (Đoàn Anh FoodTech)
✳️ Địa chỉ trụ sở chính: V3-247, Đường V3, Khu The Manhattan Glory, Phường Long Bình, TP. Hồ Chí Minh
📞 Hotline: 0906.929.377
📞 Zalo: 0906929377
Xem thêm về Đoàn Anh trên các nền tảng online:
👉 Youtube: https://www.youtube.com/@Doananhfoodtech
👉 Tiktok: https://www.tiktok.com/@doananhfoodtech
Đoàn Anh hân hạnh được phục vụ quý khách hàng!
